𝗪𝗔𝗥𝗠-𝗨𝗣
• Magkwento ng isang bagay na ikinaiinis mo tungkol sa pagiging 𝘰𝘯𝘭𝘪𝘯𝘦.
• Paano nakakatulong ang mga ginagawa 𝘰𝘯𝘭𝘪𝘯𝘦 sa pisikal na interaksyon o pakikipag-ugnayan? Ano ang mga limitasyon nito?
• Paano mo ilalarawan ang 𝘴𝘰𝘤𝘪𝘢𝘭 𝘮𝘦𝘥𝘪𝘢 sa isang taong nabuhay noong ika-18 na siglo? Bakit?


𝗪𝗢𝗥𝗗
𝘛𝘢𝘯𝘥𝘢𝘢𝘯 𝘯ʼ𝘺𝘰 𝘪𝘵𝘰, 𝘮𝘨𝘢 𝘮𝘪𝘯𝘢𝘮𝘢𝘩𝘢𝘭 𝘬𝘰𝘯𝘨 𝘬𝘢𝘱𝘢𝘵𝘪𝘥: 𝘋𝘢𝘱𝘢𝘵 𝘮𝘢𝘨𝘪𝘯𝘨 𝘩𝘢𝘯𝘥𝘢 𝘬𝘢𝘺𝘰 𝘴𝘢 𝘱𝘢𝘬𝘪𝘬𝘪𝘯𝘪𝘨, 𝘥𝘢𝘩𝘢𝘯-𝘥𝘢𝘩𝘢𝘯 𝘴𝘢 𝘱𝘢𝘯𝘢𝘯𝘢𝘭𝘪𝘵𝘢, 𝘢𝘵 𝘩𝘶𝘸𝘢𝘨 𝘢𝘨𝘢𝘥 𝘮𝘢𝘨𝘢𝘨𝘢𝘭𝘪𝘵. 𝘚𝘢𝘱𝘢𝘨𝘬𝘢𝘵 𝘢𝘯𝘨 𝘨𝘢𝘭𝘪𝘵 𝘢𝘺 𝘩𝘪𝘯𝘥𝘪 𝘯𝘢𝘬𝘢𝘬𝘢𝘵𝘶𝘭𝘰𝘯𝘨 𝘴𝘢 𝘵𝘢𝘰 𝘱𝘢𝘳𝘢 𝘮𝘢𝘨𝘪𝘯𝘨 𝘮𝘢𝘵𝘶𝘸𝘪𝘥 𝘴𝘢 𝘱𝘢𝘯𝘪𝘯𝘨𝘪𝘯 𝘯𝘨 𝘋𝘪𝘺𝘰𝘴. 𝗦𝗔𝗡𝗧𝗜𝗔𝗚𝗢 𝟭:𝟭𝟵–𝟮𝟬

Maaaring maging isang mabuting bagay ang 𝘴𝘰𝘤𝘪𝘢𝘭 𝘮𝘦𝘥𝘪𝘢.

Lalo na noong mga nakaraang taon, marami sa atin ang nakipag-ugnayan sa iba mula sa ating mga tahanan sa pamamagitan ng mga 𝘴𝘮𝘢𝘳𝘵𝘱𝘩𝘰𝘯𝘦 at 𝘤𝘰𝘮𝘱𝘶𝘵𝘦𝘳. Sa isang banda, masasabi natin na natulungan tayo ng 𝘴𝘰𝘤𝘪𝘢𝘭 𝘮𝘦𝘥𝘪𝘢 na panatilihin ang kaliwanagan ng ating pag-iisip.

Hindi lang sa interaksyon sa mga kaibigan natin nararamdaman ang pakinabang ng 𝘴𝘰𝘤𝘪𝘢𝘭 𝘮𝘦𝘥𝘪𝘢, kundi maging sa buhay natin sa iglesya. Sa panahon ng mga 𝘭𝘰𝘤𝘬𝘥𝘰𝘸𝘯 noong 2020 at 2021, sabay-sabay naging 𝘰𝘯𝘭𝘪𝘯𝘦 ang pandaigdigang Iglesya. Tinulungan tayo ng 𝘴𝘰𝘤𝘪𝘢𝘭 𝘮𝘦𝘥𝘪𝘢 na makipag-ugnayan sa mga discipleship group natin sa mga pamamaraang hindi natin magagawa noon.

Ngunit kahit na maraming nagawang mabuti sa atin ang 𝘴𝘰𝘤𝘪𝘢𝘭 𝘮𝘦𝘥𝘪𝘢, hindi natin maipagkakaila na mayroon din itong dalang panganib at kabiguan. Nasaksihan natin kung paano ginamit ang 𝘴𝘰𝘤𝘪𝘢𝘭 𝘮𝘦𝘥𝘪𝘢 para siraan ang kapwa, bumatikos, manakot at manaranta, magpakalat ng maling impormasyon at magkansela ng mga tao at institusyon. Totoo ito lalo na sa mga diskurso tungkol sa relihiyon at politika. Upang makuha ng mga gumagamit ng 𝘴𝘰𝘤𝘪𝘢𝘭 𝘮𝘦𝘥𝘪𝘢 ang laman ng balita, kailangang sumuong sa putik na dala ng mga 𝘮𝘦𝘮𝘦, padalus-dalos na opinyon, poot, at mga sukdulang reaksyon sa iba't ibang mga bagay.

Para sa mga Kristiyanong tinawag na maging asin at ilaw sa mundo, mahirap na gawain ang paglalayag sa madilim na bahagi ng 𝘴𝘰𝘤𝘪𝘢𝘭 𝘮𝘦𝘥𝘪𝘢. Paano tayo magiging saksi sa liwanag ni Cristo kung nakalalason ang mundo ng 𝘴𝘰𝘤𝘪𝘢𝘭 𝘮𝘦𝘥𝘪𝘢?

𝟭. 𝗧𝗮𝗻𝗱𝗮𝗮𝗻 𝗻𝗮 𝗺𝗮𝘆 𝘁𝗮𝗼 𝘀𝗮 𝗹𝗶𝗸𝗼𝗱 𝗻𝗴 𝗶𝘀𝗮𝗻𝗴 𝗮𝘃𝗮𝘁𝗮𝗿.
𝘈𝘭𝘪𝘴𝘪𝘯 𝘯ʼ𝘺𝘰 𝘢𝘯𝘨 𝘢𝘯𝘶𝘮𝘢𝘯𝘨 𝘴𝘢𝘮𝘢𝘢𝘯 𝘯𝘨 𝘭𝘰𝘰𝘣, 𝘨𝘢𝘭𝘪𝘵, 𝘱𝘢𝘨-𝘢𝘢𝘸𝘢𝘺, 𝘱𝘢𝘮𝘣𝘶𝘣𝘶𝘭𝘺𝘢𝘸, 𝘱𝘢𝘯𝘪𝘯𝘪𝘳𝘢 𝘴𝘢 𝘬𝘢𝘱𝘸𝘢, 𝘱𝘢𝘵𝘪 𝘯𝘢 𝘢𝘯𝘨 𝘭𝘢𝘩𝘢𝘵 𝘯𝘨 𝘶𝘳𝘪 𝘯𝘨 𝘮𝘢𝘴𝘢𝘴𝘢𝘮𝘢𝘯𝘨 𝘩𝘢𝘯𝘨𝘢𝘳𝘪𝘯. 𝘚𝘢 𝘩𝘢𝘭𝘪𝘱, 𝘮𝘢𝘨𝘪𝘯𝘨 𝘮𝘢𝘣𝘢𝘪𝘵 𝘬𝘢𝘺𝘰 𝘢𝘵 𝘮𝘢𝘢𝘸𝘢𝘪𝘯 𝘴𝘢 𝘪𝘴𝘢ʼ𝘵 𝘪𝘴𝘢. 𝘈𝘵 𝘮𝘢𝘨𝘱𝘢𝘵𝘢𝘸𝘢𝘥 𝘬𝘢𝘺𝘰 𝘴𝘢 𝘪𝘴𝘢ʼ𝘵 𝘪𝘴𝘢 𝘨𝘢𝘺𝘢 𝘯𝘨 𝘱𝘢𝘨𝘱𝘢𝘱𝘢𝘵𝘢𝘸𝘢𝘥 𝘯𝘨 𝘋𝘪𝘺𝘰𝘴 𝘴𝘢 𝘪𝘯𝘺𝘰 𝘥𝘢𝘩𝘪𝘭 𝘬𝘢𝘺 𝘊𝘳𝘪𝘴𝘵𝘰. 𝗘𝗙𝗘𝗦𝗢 𝟰:𝟯𝟭–𝟯𝟮

Ang pinakamalaking kakulangan sa komunikasyon gamit ang 𝘴𝘰𝘤𝘪𝘢𝘭 𝘮𝘦𝘥𝘪𝘢 ay ang tinatawag na 𝘥𝘪𝘴𝘦𝘮𝘣𝘰𝘥𝘪𝘮𝘦𝘯𝘵. Nangyayari ito tuwing kinakatawan na lamang ng isang 𝘱𝘳𝘰𝘧𝘪𝘭𝘦 𝘱𝘪𝘤𝘵𝘶𝘳𝘦 o 𝘢𝘷𝘢𝘵𝘢𝘳 ang komplikadong katauhan ng taong nakaka-usap natin. Nakikita natin ang mga salita, naririnig natin ang boses, minsan ay napapanood natin ang 𝘷𝘪𝘥𝘦𝘰, ngunit sa kabila nito, hindi pa rin pisikal na naroon ang tao. Minsan, ang kawalan ng isang buhay at humihingang tao sa ating harapan ay lalong nagpapatindi ng nararamdaman natin. Dahil hindi natin nakikita ang mga ikinikilos nila, nagiging labis-labis ang mga reaksyon natin.

Sa tuwing nag-oonline tayo, kailangan ay madalas nating ipaalala sa sarili natin na sa likod ng avatar na kinakausap natin ay may isang nag-iisip at nakakaramdam na taong ginawa sa wangis o imahe ng Diyos. 𝘔𝘢𝘨𝘪𝘯𝘨 𝘮𝘢𝘣𝘢𝘪𝘵 𝘬𝘢𝘺𝘰, sabi ni Pablo. Ang dahilan kung bakit kailangan nating maging mabait at mahabagin sa mga interaksyon natin online ay hindi para magmukhang 𝘤𝘰𝘰𝘭 sa 𝘤𝘰𝘮𝘮𝘦𝘯𝘵 𝘴𝘦𝘤𝘵𝘪𝘰𝘯, kundi para bigyan ang tao ng dignidad at parangalan si Jesus sa prosesong ito. Sa palagay mo, ano ang ibig sabihin ng pagiging mabait online?

𝟮. 𝗗𝗮𝗹𝗵𝗶𝗻 𝗼𝗳𝗳𝗹𝗶𝗻𝗲 𝗮𝗻𝗴 𝗺𝗴𝗮 𝗺𝗮𝗵𝗶𝗵𝗶𝗿𝗮𝗽 𝗻𝗮 𝘂𝘀𝗮𝗽𝗮𝗻.
𝘛𝘢𝘯𝘥𝘢𝘢𝘯 𝘯ʼ𝘺𝘰 𝘪𝘵𝘰, 𝘮𝘨𝘢 𝘮𝘪𝘯𝘢𝘮𝘢𝘩𝘢𝘭 𝘬𝘰𝘯𝘨 𝘬𝘢𝘱𝘢𝘵𝘪𝘥: 𝘋𝘢𝘱𝘢𝘵 𝘮𝘢𝘨𝘪𝘯𝘨 𝘩𝘢𝘯𝘥𝘢 𝘬𝘢𝘺𝘰 𝘴𝘢 𝘱𝘢𝘬𝘪𝘬𝘪𝘯𝘪𝘨, 𝘥𝘢𝘩𝘢𝘯-𝘥𝘢𝘩𝘢𝘯 𝘴𝘢 𝘱𝘢𝘯𝘢𝘯𝘢𝘭𝘪𝘵𝘢, 𝘢𝘵 𝘩𝘶𝘸𝘢𝘨 𝘢𝘨𝘢𝘥 𝘮𝘢𝘨𝘢𝘨𝘢𝘭𝘪𝘵. 𝘚𝘢𝘱𝘢𝘨𝘬𝘢𝘵 𝘢𝘯𝘨 𝘨𝘢𝘭𝘪𝘵 𝘢𝘺 𝘩𝘪𝘯𝘥𝘪 𝘯𝘢𝘬𝘢𝘬𝘢𝘵𝘶𝘭𝘰𝘯𝘨 𝘴𝘢 𝘵𝘢𝘰 𝘱𝘢𝘳𝘢 𝘮𝘢𝘨𝘪𝘯𝘨 𝘮𝘢𝘵𝘶𝘸𝘪𝘥 𝘴𝘢 𝘱𝘢𝘯𝘪𝘯𝘨𝘪𝘯 𝘯𝘨 𝘋𝘪𝘺𝘰𝘴. 𝗦𝗔𝗡𝗧𝗜𝗔𝗚𝗢 𝟭:𝟭𝟵–𝟮𝟬

May mga pagkakataong nakakaranas na ng mainit na diskusyon ang mga gumagamit ng 𝘴𝘰𝘤𝘪𝘢𝘭 𝘮𝘦𝘥𝘪𝘢 sa kausap nila online. Maaaring nangyari ang pagtatalo sa isang𝘱𝘳𝘪𝘷𝘢𝘵𝘦 𝘤𝘩𝘢𝘵 o pribadong pag-uusap o kaya ay sa isang 𝘱𝘶𝘣𝘭𝘪𝘤 𝘧𝘰𝘳𝘶𝘮 o pampublikong talakayan, pero pareho rin ang iginugugol nating emosyon. Lumalala pa ang problema sa dahilang hindi natin nakikita ang mukha ng kausap natin o naririnig ang boses at tono nila. Maraming pagkakaibigan na ang nasira dahil dito. Mas nagiging komplikado pa ang lahat dahil nauuwi ito sa pag-unfriend at pag-block sa mga kaugnayan natin.

Pinapayuhan tayo ng Bibliya na 𝘮𝘢𝘨𝘪𝘯𝘨 𝘩𝘢𝘯𝘥𝘢 𝘴𝘢 𝘱𝘢𝘬𝘪𝘬𝘪𝘯𝘪𝘨, 𝘥𝘢𝘩𝘢𝘯-𝘥𝘢𝘩𝘢𝘯 𝘴𝘢 𝘱𝘢𝘯𝘢𝘯𝘢𝘭𝘪𝘵𝘢, 𝘢𝘵 𝘩𝘶𝘸𝘢𝘨 𝘢𝘨𝘢𝘥 𝘮𝘢𝘨𝘢𝘨𝘢𝘭𝘪𝘵. Ang bagay na ito ang hindi kayang gawin ng Internet. Ang mas mainam na paraan para iparating ang punto mo ay kunin ang telepono, tawagan ang iyong kaibigan, at pag-usapan ang bagay na iyon nang mahinahon. Ang pinakamainam pa rin na paraan ay makipagkita sa kaibigan at pag-usapan ang isyu nang harapan. Hindi lamang ito para sa pagsasa-ayos ng mga lukot sa ating mga ugnayan. Bilang mga Kristiyano, dapat ay mas higit pa sa pakikipag-usap online ang ginagawa natin. Dapat ay naghahanap tayo ng mga pagkakataon upang maipangaral ang ebanghelyo ni Cristo. Hindi tayo dapat humihinto sa pakikipag-ugnayan gamit ang 𝘴𝘰𝘤𝘪𝘢𝘭 𝘮𝘦𝘥𝘪𝘢. Isa lamang itong tulay upang maipangaral ang ebanghelyo at maipakita ang pagmamahal ni Cristo sa mga tao na hindi pa nakakakilala sa Kanya.

Sa palagay mo, bakit napakahalaga ng pisikal na interaksyon? Paano mo nalalamang totoo ito?

𝟯. 𝗧𝗮𝗻𝘂𝗻𝗴𝗶𝗻 𝗮𝗻𝗴 𝘀𝗮𝗿𝗶𝗹𝗶: 𝗞𝗮𝘆𝗮 𝗸𝗼 𝗯𝗮𝗻𝗴 𝗺𝗮𝗴𝘀𝗶𝗺𝗯𝗮 𝗮𝘁 𝗺𝗮𝗸𝗮𝘁𝗮𝗯𝗶 𝗮𝗻𝗴 𝘁𝗮𝗼𝗻𝗴 𝗵𝗶𝗻𝗱𝗶 𝗸𝗼 𝗻𝗮𝗸𝗮𝘀𝘂𝗻𝗱𝗼 𝘀𝗮 𝘀𝗼𝗰𝗶𝗮𝗹 𝗺𝗲𝗱𝗶𝗮?
𝘏𝘶𝘸𝘢𝘨 𝘬𝘢𝘺𝘰𝘯𝘨 𝘮𝘢𝘨𝘴𝘪𝘯𝘶𝘯𝘨𝘢𝘭𝘪𝘯𝘨 𝘴𝘢 𝘪𝘴𝘢ʼ𝘵 𝘪𝘴𝘢, 𝘥𝘢𝘩𝘪𝘭 𝘩𝘪𝘯𝘶𝘣𝘢𝘥 𝘯ʼ𝘺𝘰 𝘯𝘢 𝘢𝘯𝘨 𝘥𝘢𝘵𝘪 𝘯𝘪𝘯𝘺𝘰𝘯𝘨 𝘱𝘢𝘨𝘬𝘢𝘵𝘢𝘰 𝘢𝘵 𝘮𝘢𝘴𝘢𝘴𝘢𝘮𝘢𝘯𝘨 𝘨𝘢𝘸𝘢𝘪𝘯, 𝘢𝘵 𝘪𝘴𝘪𝘯𝘶𝘰𝘵 𝘯𝘢 𝘯𝘪𝘯𝘺𝘰 𝘢𝘯𝘨 𝘣𝘢𝘨𝘰𝘯𝘨 𝘱𝘢𝘨𝘬𝘢𝘵𝘢𝘰. 𝘈𝘯𝘨 𝘱𝘢𝘨𝘬𝘢𝘵𝘢𝘰𝘯𝘨 𝘪𝘵𝘰ʼ𝘺 𝘱𝘢𝘵𝘶𝘭𝘰𝘺 𝘯𝘢 𝘣𝘪𝘯𝘢𝘣𝘢𝘨𝘰 𝘯𝘨 𝘋𝘪𝘺𝘰𝘴 𝘯𝘢 𝘭𝘶𝘮𝘪𝘬𝘩𝘢 𝘯𝘪𝘵𝘰, 𝘱𝘢𝘳𝘢 𝘮𝘢𝘨𝘪𝘯𝘨 𝘬𝘢𝘵𝘶𝘭𝘢𝘥 𝘯𝘪𝘺𝘢 𝘵𝘢𝘺𝘰 𝘢𝘵 𝘱𝘢𝘳𝘢 𝘮𝘢𝘬𝘪𝘭𝘢𝘭𝘢 𝘯𝘢𝘵𝘪𝘯 𝘴𝘪𝘺𝘢 𝘯𝘢𝘯𝘨 𝘭𝘶𝘣𝘶𝘴𝘢𝘯. 𝘚𝘢 𝘣𝘢𝘨𝘰𝘯𝘨 𝘣𝘶𝘩𝘢𝘺 𝘯𝘢 𝘪𝘵𝘰, 𝘸𝘢𝘭𝘢 𝘯𝘢𝘯𝘨 𝘪𝘱𝘪𝘯𝘢𝘨𝘬𝘢𝘪𝘣𝘢 𝘢𝘯𝘨 𝘑𝘶𝘥𝘪𝘰 𝘴𝘢 𝘩𝘪𝘯𝘥𝘪 𝘑𝘶𝘥𝘪𝘰, 𝘢𝘯𝘨 𝘵𝘶𝘭𝘪 𝘴𝘢 𝘩𝘪𝘯𝘥𝘪 𝘵𝘶𝘭𝘪, 𝘢𝘯𝘨 𝘯𝘢𝘵𝘶𝘳𝘶𝘢𝘯 𝘴𝘢 𝘩𝘪𝘯𝘥𝘪 𝘯𝘢𝘵𝘶𝘳𝘶𝘢𝘯, 𝘢𝘵 𝘢𝘯𝘨 𝘢𝘭𝘪𝘱𝘪𝘯 𝘴𝘢 𝘮𝘢𝘭𝘢𝘺𝘢 𝘥𝘢𝘩𝘪𝘭 𝘴𝘪 𝘊𝘳𝘪𝘴𝘵𝘰 𝘯𝘢 𝘢𝘯𝘨 𝘭𝘢𝘩𝘢𝘵-𝘭𝘢𝘩𝘢𝘵, 𝘢𝘵 𝘴𝘪𝘺𝘢ʼ𝘺 𝘯𝘢𝘴𝘢 𝘢𝘵𝘪𝘯𝘨 𝘭𝘢𝘩𝘢𝘵. 𝗠𝗚𝗔 𝗧𝗔𝗚𝗔-𝗖𝗢𝗟𝗢𝗦𝗔𝗦 𝟯:𝟵–𝟭𝟭

Kailanman ay hindi madali ang mga diskusyong politikal online. At lalong mahirap kung ang kapalitan mo sa diskurso ay mga taong galing sa iglesya na hindi sumasang-ayon sa mga paniniwala mo. Iba ang pakikipagtalo sa taong hindi mo kilala online, dahil maaring umalis ka na lang, at kalimutan ang lahat; ngunit mas lalo pang iba kapag ang taong iyon ay kasama mo sa iglesya na maaari mo pang makatabi sa isang worship service. Mas mahalaga ba ang iyong ugnayan kay Cristo kumpara sa iyong kinikilingan sa politika?

Pinayuhan ni apostol Pablo ang mga mananampalataya sa Colosas na tanggapin ang bagong pagtingin sa mga kapatid nila sa Diyos. Kumukupas ang mga dating kinikilingan, dibisyon, at estado sa lipunan kumpara sa bago nating pagkakakilanlan kay Cristo. Samakatuwid, hindi nangingibabaw ang mga kulay ng politika sa ugnayan natin kay Jesus dahil si Jesus ang Panginoon ng lahat ng bagay, maging ng mga bagay na naghihiwalay sa atin sa isa't isa. Paano ka lumago sa pag-unawa mo dito?


𝗔𝗣𝗣𝗟𝗜𝗖𝗔𝗧𝗜𝗢𝗡
• Sa palagay po, paano dapat makipagtalakayan ang isang Kristiyano online? Ano ang isang bagay na dapat mong simulan, tigilan, o gawing muli? Bakit?
• Ano ang ilan sa mga hamon at limitasyon ng mga gawain online? Paano mo mas mapahahalagahan ang mga pisikal na interaksyon?
• May kakilala ka ba na maaanyayahan mong makipag-usap sa iyo ngayong linggo? Paano mo siya maaakay papunta kay Cristo?


𝗣𝗥𝗔𝗬𝗘𝗥
• Magpasalamat sa Diyos para sa teknolohiya na nakapaguugnay sa ating lahat. Humingi ng karunungan sa Diyos kung paano mo ito magagamit nang tama.
• Manalangin na lumago at magbunga ang mga relasyon mo, kahit sa mga taong hindi sumasang-ayon sa iyo. Humingi ng grasya at pagpapakumbaba sa Diyos.
• Ipanalangin na makakilala kay Cristo at sumunod sa Kanya ang mga taong nakakasalamuha mo online. Ipanalangin na magsilbi kang isang maka-Diyos na halimbawa sa kanila.